فهرست مطالب
مقدمه
بیماری های تنفسی یکی از معظلات عمده تنفسی در سطح جهانی هستند که سالانه میلیون ها نفر را در جهان تحت تاثیر قرار می دهند. بر اساس آمارهای جهانی، بیش از 300 میلیون نفر از بیماری های تنفسی مزمن رنج می برند. باتوجه به شیوع این بیماری ها و افزایش حمعیت سالمندان، نیاز به دستگاه های کمک تنفسی بای پپ BiPAPA نیز بطور چشمگیری افزایش یافته است. در این مقاله به معرفی برخی بیماری های مزمن ریوی که برای درمان نیاز به استفاده از دستگاه بای پپ پیدا میکنند بطور مختصر صحبت میکنیم. اگر میخواهید بدانید برای چه بیمارانی پزشک استفاده از دستگاه کمک تنفسی BiPAP را تجویز می کند با ما همراه باشید.
1- بیماری انسداد مزمن ریوی یا COPD
بیماری COPD یا انسداد مزمن ریوی رایج ترین علت تجویز دستگاه بای پپ بیماری COPD میباشد. در این مورد دستگاه بای پپ کمک می کند تا مریض الگوهای تنفسی صحیحی داشته باشد. در بیماری COPD آلوئول ها (کیسه های ریوی) که محل تبادل گاز اکسیژن با دی اکسید کربن است به دلیل ورود گازهای سمی مانند دود دخانیات حالت ارتجاعی خود را از دست داده و درنتیجه تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن به خوبی صورت نمی گیرد. فرد مبتلا به COPD با افزایش فشار گاز دی اکسید کربن (PCO2) در آزمایش خون ABG/VBG مواجه میشود. طبق تحقیقات صورت گرفته بیماری COPD سبب آسیب غیر قابل بازگشت به آلوئول های ریوی می شود و تقریبا میتوان گفت که COPD یک بیماری مادام العمر محسوب می شود. استعمال دخانیات (سیگار، قلیان، سیگارهای الکترونیکی)، مواد الاینده، سابقه خانوادگی و آسم خطر ابتلا به COPD را افزایش میدهند.
راه های تشخیص بیماری COPD :
- اندازه گیری سطح اکسیژن خون (SPO2) بصورت تهاجمی (آزمایش خون شریانی ABG)
بررسی عملکر ریه به کمک تست اسپیرومتری (اندازه گیری میزان و سرعت جریان هوا را در طول یک نفس کوتاه)
- تست های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن
2- آسم Asthma:
زمانی که عضلات اطراف ریه ها سفت و سخت و یا به شدت منقبض شوند حمله آسم اتفاق می افتد. در چنین شرایطی امکان تبادل گازهای محیط با ریه دچار اختلال خواهد شد. در چنین شرایطی استفاده از دستگاه بای پپ طبق تجویز پزشک میتواند فرایند تبادل گازهای محیط با ریه را آسان کند و فرد را از خطر نجات دهد.
3- پنومونی Pneumonia:
پنومونی ریه (Pneumonia) ذات الریه یا سینه پهلو به معنوی عفونت در شاخه های پارانشیم یا کیسه های آلوئول دستگاه تنفسی می باشد. ورود هر گونه باکتری، قارچ، انگل و ویروس به سیستم دستگاه تنفسی سبب بروز عفونت پارانشیم یا آلوئول دستگاه تنفسی میشود. در چنین شرایطی آلوئول ها برای تبادل گاز اکسیژن و دی اکسید کربن دچار مشکل میشوند و علاوه بر کاهش سطح اکسیژن خون (SPO2)، فرد احساس تنگی نفس می کند. ورود این مواد میتواند از طرق مختلف مانند : استنشاق گرد و غبار گازهای اطراف یا ترشحات دهانی و حلقی وارد ریه بشوند. برای بهبود تبادل گازهای محیط (ورود اکسیژن و خروج دی اکسید کربن) با خون ممکن است پزشک دستور استفاده از دستگاه بای پپ را صادر نماید. دستگاه بای پپ با فشار سطح بالا IPAP به ورود اکسیژن به آلوئول و با فشار سطح پایین EPAP به خروج گازهای کربن دی اکسید از آلوئول کمک میکند. شرایط ذکر شده مشابه شرایط بسیاری از افراد در هنگام ابتلا به بیماری کووید 19 (COVID-19) می باشد. بنابراین افراد مبتلا به کرونا ممکن است نیاز به اکسیژن ساز و بای پپ پیدا کنند.
4- انواع آپنه های خواب
اگر به آپنه تنفسی مبتلا باشید در هنگام خواب بارها بدون آنکه متوجه شوید از خواب می پرید و مجدد به خواب می روید. آپنه های خواب باعث برهم خوردن سیکل های مختلف خواب و اختلال در اکسیژن رسانی به ریه منجر می شود. در صورت عدم درمان و عدم استفاده از دستگاه سی پپ به بیماری های مختلفی از جمله قلبی، عروقی و مغزی مبتلا خواهید شد و عوارضی از جمله بی اشتهایی، خستگی در طی روز، سر درد روزانه، بد اخلاقی و… را در پی خواهد داشت. بنابراین رایج ترین علل تجویز دستگاه سی پپ توسط پزشک درمان آپنه تنفسی می باشد. بطور خلاصه سه نوع آپنه تنفسی داریم :
- آپنه تنفسی انسدادی (obstructive sleep apnea)
- آپنه تنفسی مرکزی (central sleep apnea)
- آپنه تنفسی ترکیبی
5-ادم ریوی
ادم ریوی به معنی تجمیع آب در زیر بافت های ریه می باشد. در چنین شرایطی فرد دچار افت اکسیژن خون SPO2 شده و برای تهویه مناسب ریوی پزشک دستور استفاده از بای پپ را صادر می کند.
6- بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
برخی از بیماری های عصبی Neurological سبب ضعف در انتقال پیام عصبی از مغز به عضلات ریه می شود که این امر سیستم تنفس فرد را با اخلال روبرو میکند. در این بیماری مشکلی از نظر عفونت و باکتری وجود ندارد ولی عضلات توان باز و بسته شدن ندارد. بنابراین استفاده از دستگاه تنفسی بای پپ در افراد مبتلا به ALS توسط پزشک برای کمک به باز و بسته شدن ریه می باشد.
۷- ضعف تنفس بعد از اعمال جراحی:
یکی از رایج ترین علل استفاده موقت از دستگاه بای پپ، بعد از اعمال جراحی می باشد. فرآیند بی هوشی استنشاقی توسط ماشین بیهوشی سبب سست شدن عضلات تنفسی می شود. بیمار پس از به هوش آمدن و تا رسیدن به الگوی تنفس طبیعی خود باید از دستگاه بای پپ کمک بگیرد. بیمار بعد از رسیدن به الگوی تنفسی خود به خودی از دستگاه جدا خواهد شد.
8- سندروم هیپونتیلاسون
یکی از عوارض چاقی بیش از حد سندروم هیپوونتیلاسیون است که در آن تعداد تنفس در دقیقه بیمار نسبت به حالت نرمال کاهش می باشد. کاهش تعداد تنفس در یک دقیقه سبب عدم تخلیه گاز CO2 و ورود گاز O2 به خون می شود. این سندروم سبب افزایش سطح دی اکسیدکربن خون و کاهش سطح اکسیژن خون میشود. در این شرایط باتوجه به تجویز پزشک دستگاه بای پپ میتواند به تخلیه گاز CO2 از ریه و ورود گاز اکسیژن به خون کمک کند.
بیش تر بخوانید:
